Żukowice

Kościół pw. św. Jadwigi

Po raz pierwszy wzmiankowany w 1376 roku. Obecna bryła wykonana jest z czerwonej cegły. Wieża została dobudowana w 1583 roku, ożywiona małymi oknami. Wnętrze kościoła w 1587 r. nakryte sklepieniem krzyżowo renesansowym. Wystrój wnętrza jest renesansowy i barokowy. Ołtarz główny barokowy poświęcony św. Jadwidze i jej siostrzenicy Elżbiecie z Turyngii. W jego centralnej części umieszczono figurkę patronki kościoła, a po lewej i prawej stronie św. Jakuba i św. Józefa. Antepedium rzeźbione przedstawiające zwiastowanie NMP. W północnej części nawy głównej znajduje się drugi ołtarz. Główną jego figurą jest św. Maria z Dzieciątkiem, szczyt zdobią dwa herby (być może fundatorów). Rzeźba św. Elżbiety umieszczona została na pewnej wysokości przy łuku tęczowym (dawniej stała na głównym ołtarzu). Organy posiadają formy późnobarokowe z II poł. XVIII w. Są typu mechanicznego i aktualnie nieczynne. Z jednej strony organów znajduje się obraz z 1585 roku (namalowany na deskach) poświęcony Henrykowi von Berge, natomiast z drugiej strony epitafium z początku XVIII w. z portretem Hansa Krzysztofa von Berge. Poza tym w kościele znajduje się więcej nagrobków poświęconych rodzinie von Berge, także na ścianie zewnętrznej znajduje się płaskorzeźba Christoph von Berge i żona. Najstarszy element kościoła to chrzcielnica wykonana z piaskowca z 13-14 wieku.
Kościół jest filią parafii w Kurowie Wielkim. Obecny jego stan jest świetny dzięki pomocy i pracy mieszkańców Żukowic (których w większości wysiedlono) i pobliskich miejscowości. Obecnym proboszczem jest ksiądz Roman Prosnowski. Msze odbywają się co tydzień w niedzielę.

• Tekst pochodzi z portalu Wikipedia Wolna Encyklopedia

Ołtarz boczny jest z fundacji Christopha Georga von Berge oraz jego żony baronowej von Lange.

Opis w opracowaniu Hansa Lutscha

• Grabsteine mit den Figuren der Verstorbenen in Lebensgröße für:
  l) einen Ritter.
  2) eine Frau aus der Mitte des XVI. Jahrhunderts.
  3/4) für ein Ehepaar + um 1556, durch kräftigen, früher bemalten Architektur-Rahmen zusammengefasst.
  5) einen Ritter von Niebelschütz + 1559, knieend dargestellt.
  6) ein Kind + 1561,
  7) Frau Ursula vom Berge aus dem Oberhofe zu Herrndorf, Hausfrau des Herrn vom Berge auf dem Niederhofe + 1564.
  8/9) ein Ehepaar, verwittert; die andern übertüncht.
• Epitaph für Herrn Nicolaus von Nirschütz auf Stumberg + 1571 und seine Hausfrau, welche unter dem Crucifix knieen.
• Bedeutendes Epitaph aus Holz; im Mittelfelde sind zwei Ritter dargestellt:
  1) Franz vom Berge zu Ober-Herrndorf + 1566 und
  2) Heinrich vom Berge + 1580. Gesetzt 1585 von Joachim vom Berge.

Płyta nagrobna Urscheli zd. von Glaubitz † 156...

               

               

               

               

               

Płyta nagrobna Urscheli zd. von Glaubitz z Czernej koło Żukowic, zmarłej 28 stycznia 156... roku. Wokół postaci zmarłej cztery herby rodzinne. Po stronie ojczystej von Glaubitz i von Knobelsdorf a po stronie macierzystej von Loeben oraz von Rothenburg.

ANNO 156.... DEN 28 IANVARY IST IN GOT VORSCHIDEN DIE EDLE ERNTVGENTSAME FRAW VRSCHELA GEBORNE GLAVBITZIN . . . . . . . . . HAVS KLEINEN TSCHIRN GOT SEI IHR GENEDIG VND BARMHERTZIG

Płyta nagrobna Wolfa von Niebelschütz † 1567

               

               

               

               

Płyta nagrobna Wolfa von Niebelschütz z Glinicy koło Żukowic, zmarłego w Dzień Wniebowstąpienia Chrystusa 8 maja 1567 roku. Wokół postaci zmarłego cztery herby rodzinne. Górne to von Niebelschütz i von Glaubitz. Dolny macierzysty to von Braun.

ANNO DOMNI 1567 AM TAGE DER HIMMELFART CHRISTI IST IN GOT SELIGLICH ENTSCHLAFFEN DER EDELE WOHLEHRENTVGENTSAME WOLF VON NIBSCHITZ ZV GLEINITZ DER LEIT ALHI BEGRABEN DEM GOT GENEDIG SEI AMEN

               

Płyta nagrobna Ursuli von Berge † 1564

               

               

               

Płyta nagrobna Ursuli von Berge zd. von Berge z Górnego Dworu Żukowic, żony Cristofa von Berge Młodszego z Dolnego Dworu Żukowic, zmarłej w III Niedzielę Wielkiego Postu zwaną Oculi 1564 roku. Wokół postaci zmarłej cztery herby rodzinne. Po stronie ojczystej von Berge i von Glaubitz a po stronie macierzystej von Braun oraz von Glaubitz.

1564 . AM . SONTAG . OCVLI , IST . IN . GOT . VORSCHIDEN . EDLE . TOGENTSAME . FRAV . VRSVLA . VOM . BERGE . AVS . DEM . OBERHOFE . ZV . HERNDORF . DES . EDLEN . ERENVESTEN . CRISTOFS . VOM . BERGE . DES . IVNGERN . AVF . DEM . NIEDERHOFFE . ELICHE . HABSFRAV . DER . GOT . GNODE .

               

Płyta nagrobna Zachariasa von Berge † 1561

               

               

               

Płyta nagrobna Zachariasa von Berge, syna Christofa von Berge i Ursuli von Berge, zmarłego 5 października 1561 roku w wieku trzech lat. Wokół postaci zmarłego cztery herby rodzinne. Po stronie ojczystej von Berge i von Salza a po stronie macierzystej von Berge oraz von Braun.

Anno Dominj 1561 den 5 Octobris Ist in Gott vorschieden Des Edlen Erenuesten Cristoffs vom Berge Son mit Namen Sacharias fernes alter am dem dritten jar des Seelen Got Genedig und Barmhertzig Sey.

Płyta nagrobna Hansa von Berge i jego żony Catheriny

               

               

Podwójna pełnopostaciowa płyta nagrobna Hansa von Berge z Żukowic, mężczyzny w zbroi, Urodzonego w 1446 roku a zmarłego 10 stycznia 1528 roku oraz jego żony Catheriny zd. von Braun z Ocic, urodzonej w 1486 roku a zmarłej 12 kwietnia 1561 roku. Wokół każdej osoby zmarłej po cztery herby rodzinne. U góry nad Hansem von Berge i von Glaubitz a nad Catheriną von Braun oraz von Glaubitz. Herby rodowe Hansa: ojczyste von Berge i von Sack a macierzyste von Glaubitz oraz von Loeben. Herby rodowe Catheriny: ojczyste von Braun i von Schwenckfeld a macierzyste von Glaubitz oraz von Popschütz.

ANNO CHRISTI 1578 DEN 10 IANVARI STARB DER EDLE VND ERNVHESTE HANS VOM BERG ZV HERNNDORF . ANNO 1561 DEN 12 APRILIS STARB DIE EDELE TVGENTSAME FRAV CATHERINA GEBORNE BREUNIN VON OTTENDORF SEINES EHELICHE HAVSFRAV DENEN BEIDEN VND VNS ALLEN DER ALMACHTIG GOT GENEDIG SEIN WOLLE AMEN.

               

Płyta nagrobna Christopha von Berge z małżonką

               

               

               

               

               

               

Podwójna pełnopostaciowa płyta nagrobna z XVI wieku na zewnętrznym murze kościoła. Po lewej stronie mężczyzna w zbroi Christoph von Berge zmarły w 1535 roku a po prawej jego małżonka Anna von Berge zd. von Salza z Pisarzowic, zmarła około 1512 roku. Wokół postaci zmarłych po cztery herby rodzinne. Jego ojczyste to von Berge i von Diebitsch a macierzyste von Kottwitz i nieczytelny. Jej ojczyste to von Salza i von Hertel a macierzyste to von Glaubitz oraz von Loeben.

               

Epitafium Hansa von Niebelschütz † 1559

               

               

               

Epitafium Hansa von Niebelschütz z Glinicy, zmarłego w niedzielę po Wszystkich Świętych 1559 roku. Postać mężczyzny klęczącego pod krzyżem. U dołu krzyża piękny herb rodziny von Niebelschütz.

Anno Dni 1559 Den Sonnobent nach aller Heiligen tage Ist in Got vorschieden und seliglich entschlaffen Des Gestrenge und erenueste Hans von Nibelschitz zu Gleinitz Des Fürstentumbs Grossenglogaw Vorweser Got sei seiner Seelen genedigk und Barmhertzig Amen

Epitafium Abigail von Berge † 1587

               

Epitafium Abigail von Berge, córki Ioachima (Joachima) von Berge z Żukowic oraz Dorothei zd. von Knobelsdorf z Jelenina, zmarłej 26 marca 1587 roku w wieku 16 lat. U dołu płyty dużej wielkości herb rodziny von Berge.

ANNO DOMINI 1587 DEN 26 TAG MARTII IST IN GOT SELIGLICH ENTSCHLAFFEN DIE EDLE ERNREICHE VND TVGENTSAME IVNGFRAW ABIGAIL VOM BERG HERN IOACHIM VOM BERG ZVE HERNDORF HERTZGELIEBSTE TOCHTER IRES ALTERS IM 16 IAHR LIGET ALHIER BEGRABEN RVHET VND WARTET IM FRIDE DER FROLICHEN AVFFERSTEHVNG ZVM EWIGEN LEBEN

Joachim von Berge, pan na Żukowicach Górnych i Kłodzie, syn Hansa von Berge (1446 - 1528) oraz Katariny von Braun z Ocic (1486 - 1561) urodził się 29 marca 1526 roku. W latach 1538 - 1544 uczęszczał do szkoły w Złotoryi. Następnie studiował na uniwersytetach w Wittenberdze oraz w Lipsku, skąd powrócił na studia do Wittenbergii. A kiedy w Wittenberdze wybuchła epidemia przeniósł się do Frankfurtu. Po studiach podróżował po Niderlanach, Włoszech, Anglii i Francji. Był także dyplomatą dworu austriackiego w Kopenhadze. W 1569 roku ożenił się z Dorotheą von Knobelsdorf z Jelenina, z którą miał dziesięcioro dzieci. Dorothea zmarła w 1584 roku. Trzy lata po jej śmierci zmarła ulubiona ich córka Abigail w wieku 16 lat. W 1587 roku ożenił się powtórnie z Barbarą von Knobelsdorf z Ochli, z którą był bezdzietny. Joachim zmarł 8 marca 1602 roku. Po jego śmierci Barbara poślubiła jednego z baronów von Dohna. Dziedzicami majątku zostali jego trzej synowie.

Epitafium Barbary von Niebelschütz † 1592

               

Epitafium Barbary von Niebelschütz zd. von Schindel z Zastruża koło Świdnicy, żony Nicola von Niebelschütz, zmarłej w dzień św. Franciszka 4 października 1592 roku. U dołu płyty dużych rozmiarów herb rodziny von Schindel.

ANNO DOMINI 1592 AM TAGE FRANTZCISEVS DAS IST DER 4 OCTOBRIS IST IN DER NAMEN IESV SELIGLICHEN VORSCHIEDEN DIE EDLE VIELEHRENTVGENTREICHE FRAV BARBARA GEBORNE SCHINDELIN VON SASTERHAVSEN WEILENDT DES EDLEN EHRENFESTEN WOLBENAMPTEN HERRN NICOL VON NIMBSCHITZ HINTERLASENE WITFRAV AVF STEINBRIG DER GOT IN EWIGKEIT GNADE AMEN

Epitafium Nicola von Niebelschütz † 1571

               

               

               

Epitafium Nicola von Niebelschütz prawdopodobnie męża Barbary zd. von Schindel, zmarłego 28 lipca 1571 roku. Para małżonków klęczy u stóp krzyża a nad nimi cztery herby rodzinne, dwa małżonka von Niebelschütz i von Braun oraz dwa małżonki von Schindel i von Canitz.

IM IAR 1571 DEN 28 IVLY IST DER EDELE ERENVESTEN NICOL VON NIRSCHITZ AVF STVMBERG IN GOT SELIGE ENTSCHLAFEN LIGT ALHIE BEGRABEN GOT GEBE IHM EINE FROELICHE AVFERSTEHVNG . AMEN
DAS BLVT IESV CHRISTI GOTES SONES MACHE TVNS REIN VON ALEN SVADEN. IOH I

Epitafium Hansa von Berge † 1719

               

               

               

               

               

               

Epitafium Hansa Christopha von Berge, urodzonego 26 sierpnia 1659 roku a zmarłego 1 stycznia 1719 roku. Jego żoną była Anna Helena zd. von Lestwitz. Doczekał się 6 synów, 8 córek oraz 12 wnuków. Wokół epitafium osiem herbów rodzinnych von Pusch, von Berge, von Niebelschütz, von Berge oraz von Nostitz, von Stosch, von Hocke oraz von Schkopp.

Stehe still, mein Leser, beherzige das unsterbliche Ehrenmal des weiland wohlgeborenen Ritters, des Herrn Christoph vom Berge und Herrndorf auf Nieder-Herrndorf, Schabitzen, Ilkowitz und Leschkowitz, welcher Anno 1659 den 26. August zur Ehre seines Geschlechts geboren. Seine liebenswürdige Gemahlin war die wohlgeborene Frau Anna Helena von Leschkowitz und Schlaupe; in dieser vergnügten Ehe zeugete er 6 Söhne und 8 Töchter. Er sah zu seiner sonderbaren Ergötzung 12 angenehme Kindeskinder. Seine Lebensweise hat er in der Welt wohl und rühmlich zugebracht; denn seine Gottesfurcht war ungemein, seine Weisheit unvergleichlich, an Redlichkeit gab er auch den Redlichsten der Welt nichts nach. Er war ein Kavalier von großem Verstande. Er wußte das Gute von dem Bösen und die wahre von der falschen Glückseligkeit zu unterscheiden. O herrliches Leben! Es ruhen demnach seine teueren Gebeine im Segen. Sein Leib muß zwar zu Staub und Moder werden, allein sein Ruhm und Tugend soll bei der Nachwelt bis ans Ende ausgebreitet bleiben. Sein preiswürdiges Alter bracht er auf 59 Jahre, 4 Monate, 5 Tage und 5 Stunden, verließ die irdische Welt Anno 1719 gleich bei Anfang desselben Jahres und fing in jener Welt sein erstes Jubeljahr an. Wisse also, mein Leser, wofern du nach dem Tode auch unsterblich bleiben willst, so mußt du gleich dem seligen Herren von Berge deine Lebenszeit in der Welt wohl rühmlich zubringen und in die liebenswürdigen Fußtapfen seiner Tugend treten.

Zatrzymaj się, mój Czytelniku, rozważ sercem nieśmiertelny pomnik świętej pamięci wielmożnego rycerza, Pana Krzysztofa vom Berge und Herrndorf na Nieder-Herrndorf, Schabitzen, Ilkowitz i Leschkowitz, który urodził się na chwałę swego rodu Anno 1659 dnia 26 sierpnia. Jego umiłowaną małżonką była Pani Anna Helena von Lestwitz und Schlaupe; w tym udanym małżeństwie spłodził on 6 synów i 8 córek. Ku swojej szczególnej rozkoszy doczekał się dwanaścioro wnuków. Swój sposób życia dobrze i sławnie okazał w świecie; gdyż jego bojaźń Boża była niezwykła, mądrość niezrównana, a w swej wymowności nie ustępował on najbardziej wymownym tego świata. Był kawalerem wielkiego rozumu. Potrafił odróżnić dobro od zła i prawdziwą łaskę szczęścia od fałszywej. O, jakże wspaniałe życie! Przeto spoczywają jego cenne członki w błogosławieństwie. Jego ciało musi wprawdzie obrócić się w proch i zbutwieć, to przecież jego sławę i cnotę potomność winna rozgłaszać aż do końca. Dożył godnego nagrody wieku 59 lat, 4 miesięcy, 5 dni i 5 godzin, opuścił ziemski świat Anno 1719 na samym początku roku i rozpoczął na tamtym świecie pierwszy rok swojej chwały. Wiedz zatem, mój Czytelniku, azali i ty po śmierci chcesz stać się nieśmiertelnym, winieneś na podobieństwo świętej pamięci pana von Berge swój żywot w dobrej sławie okazać światu i wstąpić w godne miłości ślady jego cnoty.
Tłumaczenie Antoni Bok
Źródło: Dolny Śląsk – dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach.

Tablica pamiątkowa

               

Płyta pamiątkowa dotycząca budowy wnętrza kościoła i chóru w 1587 roku. U dołu płyty duży herb rodziny von Berge.

DER EDLE GESTRENGE HERR IOACHIM VOM BERG ZVE HERNDORFF WEILAND FERDINANDS DES 1 MAXIMILIANS DES 2 VND RVDOLFES DES 2 ALLER DREYER ROMISCHER KAVSER REICHSHOFFRATH HAT DIESE KIRCHEN SAMBT DEM CHOR ZVE SEINER YMMER WERENDEN GEDECHTNIS AVF SEIN EIGEN KOSTEN WELBEN VND PFIASTERN LASSEN ANNO DOMINI 1587.

W tym miejscu pragnąłbym serdecznie podziękować Danucie Szybińskiej-Juszczuk za pomoc w prawidłowym odczytaniu herbów rodowych.